Er zijn nogal wat marketingtrucjes die veel worden toegepast om jou zo ver te krijgen dat je dingen gaat kopen. Angst is zo’n trucje. Waarom werkt dit zo goed en waarom is dit verre van ethisch? Je leest het in dit artikel.
Angst verkoopt. Dit is iets wat me altijd is bijgebleven van mijn marketingopleiding. Bedenk iets wat mensen nodig kunnen hebben in hun leven en maak ze zo bang dat ze het wel móéten kopen. Bang dat ze er niet bij horen, bang dat ze lelijk zijn, bang dat ze niet de laatste trends volgen, bang om dood te gaan, etc. dit verkoopt als een trein en dat weten marketeers. Kijk maar eens naar reclames en bedenk welke angst het bedrijf je aan probeert te praten.
Dé marketingtruc
Vrouwen zijn vaker het doelwit van angstmarketing dan mannen. Door de jaren heen zijn vrouwen structureel bang gemaakt, bijvoorbeeld over dat ze niet mooi genoeg waren. Beenhaar bij vrouwen was eeuwenlang normaal en opeens werd het vies en werd make-up onmisbaar. Onzekere, bange vrouwen zijn dé doelgroep om veel aan te verkopen. In marketingboeken heb ik meerdere keren gelezen dat je je het beste tot vrouwen kunt richten omdat zij de grootste klanten zijn. Want ‘zij doen de boodschappen’, ‘zij zijn onzeker’, ‘zij lezen veel tijdschriften’ en ga zo maar door.
Angst verblindt
Angst is echt een ‘handig’ middel om dingen te verkopen en om macht te krijgen. Mensen die angst hebben, kunnen niet normaal nadenken. Denk maar eens aan de momenten waarop je bang bent geweest: maakte je toen de beste beslissingen? Koos je toen voor jezelf? Of liet je je vooral door anderen leiden? Angst zorgt ervoor dat je in je overlevingsmodus gaat en in die modus heeft je lichaam maar één doel; overleven. Alles wat volgens je lichaam ervoor kan zorgen dat je overleeft, ga je doen. Dus als een product zich aandient wat je belooft dat je erbij hoort, dat je ‘mooi genoeg zal zijn’ of dat je aantrekkelijker wordt, dan koop je dat. Want dat is wat je lichaam wil.
Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld angst voor je gezondheid. Wat je lichaam wil is overleven, dus als iets je bang maakt dat je wellicht ergens aan dood zal gaan, dan ga je alles doen om dat te voorkomen. Dingen hoeven niet waar te zijn; je gelooft in dat stadium alles wat mensen tegen je vertellen. Relativerend en rationeel denken worden als het ware uit het raam gegooid. Pas wanneer je geen angst meer hebt, zal je merken dat je een onderwerp vanuit verschillende hoeken kan bekijken en beter na kunt denken.
Angst werkt ook als onderdrukkingsmiddel, vele leiders van landen weten dit ook en gebruiken dit om de inwoners te onderdrukken. Omdat angst ervoor zorgt dat mensen niet goed meer kunnen nadenken, gebruiken overheden en bedrijven dit graag om macht te herwinnen. En om mensen af te leiden van zaken die er werkelijk toe doen. Wanneer je bang bent, zie je de echte problemen niet meer.
Angst en je reptielenbrein
Nog even meer over angst. Angst is een van de drie oeremoties. Angst activeert je zogenaamde reptielenbrein. Dit brein heeft als hoofdtaak dat het je wil laten overleven. Het reptielenbrein kan echter geen onderscheid maken en rationeel denken. Rationeel denken is toevertrouwd aan je… rationele brein! Dit brein slurpt meer energie en gaat aan wanneer je: nieuwe dingen leert, goed en diep nadenkt, relaxed bent en andere activiteiten waarmee je echt ‘je hersenen’ gebruikt.
Terug naar je reptielenbrein. Dit brein kan niet nadenken en schakelt automatisch. Typische activiteiten van dit deel van je brein zijn: automatische handelingen, impulsieve reacties, agressiviteit, verslavingen, ongezond eten, ratelende gedachten en natuurlijk op angst reageren. Wanneer je bang bent, wordt je rationele brein uitgeschakeld; simpelweg omdat je acuut moet reageren. Bedrijven en media spelen hierop in door dit brein aan te laten gaan met angst.
Vaak niet eens expres, ze hebben ergens geleerd dat angst goed werkt of zien het aan de cijfers. Zoals ik al zei werd tijdens mijn mediamarketing opleiding ons geleerd dat we op zoek moesten naar dingen die mensen (nog niet wisten) dat ze misten om ze daarop te wijzen en de marketing daarop aan te passen. Ons werd niet geleerd waarom dit zo werkt. Dit leerde ik pas tijdens mijn Master Mediapsychologie. Marketeers gebruiken dit dus vaak zonder dat ze weten wat voor schadelijke gevolgen het heeft. Omdat ze graag goed willen presteren voor het bedrijf waarvoor ze werken, jagen ze hun medemens angst aan. In eerste instantie dus geen verkeerde intentie, wel een ontzettend vervelend effect.
